“అతనిమీద జాలికాదు. నీకోసం. జీవితంలో ఏం అనుభవించావు నువ్వు? ఇరవయ్యేళ్ళపైనుంచీ మనిషితోడన్నది లేకుండా వంటరిగా బతుకుతున్నావు. కోరికలు, సరదాలు చంపుకుని కేవలం మేఘనకోసం బతికావు. దాని పెళ్ళయాక ఇంక ఒక్కదానివే వుండాలి. కనీసం చివరిదాకా తోడుగా వుంటాడని” అంది గీత. “పుట్టెడు అనారోగ్యంలోంచీ బైటపడి పసిపాపని ఎత్తుకుని వెళ్ళిన నీతో అప్పట్లో అతని ప్రవర్తనని ఎవరం హర్షించలేదు మహీ! మీ నాన్న తప్పంతా నీదేనన్నట్టు అపరాథభావనని మోసేవాడు. అలాకాకుండా నలుగుర్నీ వెంటబెట్టుకుని వెళ్ళి గట్టిగా నిలదీసి, అతన్నుంచీ నీకు సర్దుకోవడానికి కొంత టైం బార్గెయిన్ చేసి వుంటే బావుండేది. మెత్తగా చెప్తే విననివాళ్ళకి దెబ్బలాడి చెప్పడమే సరైన పని. అతనికి సరిగ్గా చెప్పగలిగేవాళ్ళు లేకపోయారు. అతనింట్లో అందరూ అతన్ని తప్పుదారి పట్టించారు. వాసుతో ట్రెయిన్లో కలిసి మాట్లాడినప్పటికి అతన్లో కొద్దిగా గిల్ట్ కనిపించిందట” ఆగింది గీత.
“అప్పటికే అంతా ఐపోయిందికదూ?”
“ఔను. మళ్ళీపెళ్ళి చేసేసుకున్నాడు. కానీ ఒక సమయంలో పుట్టిన భావోద్వేగం ఎప్పటికీ అలానే వుండదు. అది అనేకవిధాలుగా రూపాంతరం చెందుతుంది. కొంచెం సమయం ఇచ్చి, చిన్నసర్దుబాటు చేసుకుంటే నిలబడే బంధాన్ని చాలా తొందరపడి తుంచుకున్నాడు. అతనికి ఆ బంధం విలువ చెప్పినవాళ్ళు లేరు” అంది గీత. చిన్న నిట్టూర్పు విడిచింది.
“చెప్పినా కొందరికి అర్థం కాకపోవచ్చు గీతూ! ఒక విషయం మనసుకి ఎక్కిందంటే అదంత తొందరగా పోదు. నరేంద్రలో పశ్చాత్తాపం రెండోపెళ్ళిని మొదటిదాంతో పోల్చుకున్నప్పుడు మొదలైవుంటుంది. అంతే. అంతకన్నా మరేం వుండదు. మాయింట్లో మా ముగ్గురిజీవితాలూ చూసాను. ఆడపిల్లలమని అమ్మని చివరిదాకా సాధిస్తునే వుండేవాడు నాన్న. నా విషయం తెలిసిందే. ఇక రవళి. శ్రీనివాస్ దానికి పూర్తి స్వేచ్ఛ ఇచ్చానంటాడు. ఏదేనా తేడా వస్తేమాత్రం నమ్మి నీకు అన్నీ వదిలేస్తే సరైన నిర్ణయం తీసుకోలేదని ఆక్షేపిస్తాడు. అన్నీ పాజిటివ్ రిజల్ట్సే తీసుకురావాలి. కత్తి అంచుని నడుస్తున్నట్టుంటుంది దానికి. పట్టించుకోకుండా వదిలేసినదానికి నువ్వు స్వేచ్ఛ అని పేరుపెట్టినంతమాత్రాన నీ మనస్తత్వాన్ని దాచిపెట్టదుకదా? ఇక మాయింటి బైట. మీలో ఎంతమంది పూర్తి అన్యోన్యతతో వున్నారు? ప్రహ్లాద్‍కీ మాధురికీ ఏవో గొడవలు. పిల్లల్ని తీసుకుని పుట్టింటికి వెళ్ళి కూర్చునేదట? కొట్టాడటకదా వాడు ఆమెని? నీలిమగురించి తెలిసిందే. అన్నీ బావుంటే నువ్వెందుకీ ప్రయత్నం చేసావు?” అంది మహతి.
గీత ఆమెకేసి సూటిగా చూసింది. “ఇందులో వాసు ప్రమేయం ఎంతమాత్రం లేదు మహీ! నేనే మనసుని అల్లకల్లోలం చేసుకుని, అందులో చిక్కుపడిపోతూ వుంటాను. అనేక పరిచయాలు. అందులో కొందరు ఏదో దు:ఖంలో కూరుకుపోయి వుంటారు. అది జీవితాన్ని మలుపు తిప్పిన ఒకానొక సంఘటన యిచ్చినా దు:ఖమో, లేక నాలో పుట్టుకనుంచీ వున్న దు:ఖమో తెలీదు. పువ్వునించీ పరిమళం వ్యాపించినట్టు ఈ దు:ఖపరిమళాలుకూడా అందర్నీ తాకుతాయి. కొందరిని ఆవరిస్తాయి. ఇంకొందర్లో ఇంకిపోతాయి. ఎప్పుడో జరిగిపోయిన సంఘటనలని ఈ వయసులో తలుచుకున్నప్పుడు అవి మరోలా జరిగివుంటే బావుణ్ణని అనిపిస్తుంది. అలా అనిపించినప్పుడల్లా వాసుతో చెప్తాను. తనెప్పుడూ చెప్పే జవాబు ఒకటే-
జరిగే సంఘటనలు ఎందరివల్లో జరుగుతాయి. వాటిని నువ్వు ఆపలేవు. నీ చేతిలో వుండేదల్లా నీ స్పందనమాత్రమే- అని.
నా స్పందన నాకు సంతోషాన్నిచ్చేలా ఎందుకు వుండట్లేదు? అక్కర్లేనివి వదిలేసేలా ఎందుకు వుండలేకపోతున్నాను? అది నాలో లోపమా?” అంది. ఆమె తన ధోరణిలోకి తను జారిపోతున్నట్టనిపించింది మహతికి. ఎప్పట్నుంచీ ఇలా? పైకి కనిపించే అల్లరీ, చిలిపితనం, చిన్నపిల్లతనం కాకుండా లోలోపల ఆలోచన, చింతన వుండేవా గీతలో? తామంతా తనని సరిగ్గా అర్థం చేసుకోలేదా? నిశితంగా చూసింది.
కొద్దిగా సంకోచించి మొదలుపెట్టింది గీత. ” నరేంద్రవైపునించీకూడా ఆలోచించాను మహీ! నాకూ వాసుకీ మధ్య చాలా పేషనేట్ లవ్ వుండేది. ఐతే, కాపురానికి వచ్చిన వెంటనే అత్త చెప్పింది.
మాధవ్ అన్నీ తెలిసినవాడు. వాడి దగ్గిర హుందాగా వుండాలి. తులసిది తెలిసీతెలీని వయసు. జాగ్రత్తగా వుండు- అని.
కొత్తగా పెళ్లైన జంట తమమధ్య వుండటాన్ని అలవాటు చేసుకోవడానికి అందరికీ కాస్త టైం పట్టింది. రాత్రి తొమ్మిదయేసరికి అందరూ ఎవరి గదుల్లోకి వాళ్ళు వెళ్ళిపోవాలని కచ్చితమైన నిబంధన పెట్టింది. ఎవరిగదిలోకి వాళ్ళు వెళ్ళినా, మూసిన తలుపులవెనక ఏం జరుగుతుందో తెలిసిన జ్ఞానంగారు, తెలుసుకోవాలనే కుతూహలంగారు చెరోగదిలో వున్న యింట్లో మాగది తలుపులు ఎలా మూతపడతాయి? అదీకాక తులసికి వాసు దగ్గిర చనువు చాలా ఎక్కువ. వచ్చేసి దగ్గిరకూర్చునే పిల్లని పొమ్మని ఎలా చెప్తాడు? ఎప్పుడేనా మేము కలవటం కుదరకపోతే తనకి చాలాకోపం వచ్చేది. ఒక్కోసారి ఆ కోపాన్ని నామీద చూపించేవాడు. కాబట్టి నరేంద్రది పూర్తిగా తప్పని అనలేం. మీ సమస్యని సరిగ్గా పరిష్కరించలేదనిపిస్తుంది. కొద్దిటైమ్ నీకు యిచ్చి, ఇంకో పిల్ల సహజంగా పుడితేనే అనుకుని వుంటే బావుండేది. ఇవిరెండూ ఒకవైపుకి పోలరైజ్ ఐపోయి, సమస్య తీవ్రతని పెంచేసాయి” మళ్ళీ అక్కడికే వచ్చి ఆగింది.
మహతి తలదించుకుంది. అతనంటే పిచ్చి ప్రేమ తనకి. ఎన్ని రాత్రులు అతన్ని తలుచుకుని ఏడ్చిందో! చచ్చిపోవాలనికూడా అనిపించేది. కానీ, అతనికీ అలానే వుండాలి. గీతకూడా చెప్పనే చెప్పింది. ఒకవైపు ఇష్టాన్ని ప్రేమ అనరని. తనది యిష్టం ఔనేమోగానీ తమది ప్రేమకాదు. ఇక ఆలోచించే అవసరంకూడా లేదు.
“మేఘనమీదా నామీదా అతనికేమంత ప్రేమ కురిసిపోవట్లేదు. నిన్న అది ఎలా ఏడుస్తూ వచ్చిందో చూసావుకదా? వెళ్ళి అక్కడ అతుక్కుపోవాలని నాకు లేదు. అదీ అర్థం చేసుకుంటుంది. కలిసి వుండే భార్యాభర్తలు యిష్టమో, కష్టమో విడిపోకుండా వుండే ప్రయత్నాలు చేస్తారు. విడిపోయాక ఇంక ఆ ప్రయత్నం అవసరం లేదు” తుంచేసింది మహతి.
“ఎలాంటి ప్రలోభాలూ లేకుండా చాలా స్పష్టతతో పెరిగాంకదూ, మనందరం?” నవ్వింది గీత. మహతికూడా నవ్వింది.
“ఏమిటి, ఇద్దరూ మీలో మీరే నవ్వుకుంటున్నారు?” వచ్చికూర్చుంది లక్ష్మి. గీత మౌనం వదిలిపెట్టి మాట్లాడుతుంటే అందరికీ మనసులో బరువుతగ్గినట్టుంది. ఆమె ఎందుకు ఆ పనిచేసినా, ముందసలు ఆ ఆలోచనల్లోంచీ బయటపడితే చాలనిపించింది.
“ఏమీ చెయ్యకుండా ఇలా గంటలుగంటలు కబుర్లాడేసుకుంటూ ఎలా కూర్చుంటారు అమ్మమ్మా, మీరంతా?” మేఘన తన కాల్ పూర్తిచేసుకుని వచ్చింది.
“ఏమీ చెయ్యకుండా ఎప్పుడున్నామే? అత్త మొన్నమొన్నటిదాకా వుద్యోగం చేసేది. దానికి కన్న ఇద్దరు పిల్లలతో కలిపి మరో ఇరవైమందిపైగా పిల్లలు. ఎప్పుడూ వచ్చేవాళ్ళూ, వెళ్ళేవాళ్ళూ. మీ అమ్మకి పనెప్పుడు తప్పింది? అది లేకపోతే మీ తాత తిట్లూ, ఏడ్చే పనీ వుంటుంది. ఇక మాకు. ఇప్పుడంటే మిక్సీలూ, గ్రైండర్లూ, వాషింగ్‍మిషన్లూ వచ్చి కాస్త వూపిరిపీల్చుకుంటున్నాంకానీ, వండుకోవడం, రుబ్బుకోవడం, విసురుకోవడం, బట్టలు వుతుక్కోవడం ఎన్ని పనులుండేవే? మేమేదో సుఖపడిపోతున్నామని వూరికే అసూయపడిపోక. నిన్నెవరేనా వుద్యోగం చెయ్యమన్నారా? మానేసి నువ్వూ ఖాళీగా కూర్చో” అంది లక్ష్మి.
“అందరు పిల్లలకి చదువులు ఎలా చెప్పించారు అత్తా? ఫండ్స్ రెయిజ్ చేసారా?” కుతూహలంగా అడిగింది మేఘన.
“లేదమ్మా! ఇద్దరి జీతాలకి ఖర్చులేం వుంటాయి చెప్పు?” అంది గీత.
“ఇప్పుడైతే ఒక్కో కిడ్‍కీ పెంచడానికీ, చదువు చెప్పించడానికీ కోటిరూపాయలని లెక్కవేసుకుంటున్నారు”
“ఔనే. రాజకుమారుల్లా పెరగాలంటే కావాలి. ఇంతన్నం తిని మామూలు స్కూలుకి వెళ్ళి చదువుకోవడానికైతే అక్కర్లేదు”
“నేనూ నీలా చేస్తానత్తా!”
“నువ్వొక్కదానివీ అనుకుంటే చాలదు. వ్యాస్‍కికూడా వుండాలి. అనుకోవడంకూడా కాదు, అదొక పేషన్. నాకూ మామయ్యకీ ఇద్దరికీ వుండేదికాబట్టి చెయ్యగలిగాం. ప్రతీసంవత్సరం ఒక ఎల్‍కేజీ పిల్లాడిని చదువు చెప్పించడానికి దత్తత తీసుకునేవాళ్లం. ముందుతరగతుల పిల్లల పుస్తకాలు, బట్టలు, ఇవన్నీ బదిలీ అయ్యేవి. చదువు చెప్పించడం ఒక్కటే ధ్యేయంగా అనుకున్నాం. ఆ పిల్లల తల్లిదండ్రులుకూడా అర్థం చేసుకున్నారు. స్కూలు చాలా మంచిది. ఫీజులు, ఖర్చులు తక్కువ. వూరికే పుస్తకాలు, యూనిఫాం మార్చేవాళ్లు కాదు. చిన్నపిల్లలకి ఇంకా పలకలు వాడే స్కూలు నాకు తెలిసి ఇదొక్కటే. ఇన్ని కలిసొస్తే మేం ఆ పని చెయ్యగలిగాం”
ఆరాధనగా చూసింది మేఘన. “ఇప్పుడింక ఆపేసారా?” అడిగింది.
“గత కొన్నాళ్ళుగా కొన్ని సమస్యల్లో వున్నాం మేఘనా! దాంతో కొత్తపిల్లల్ని తీసుకోవడం ఆపేసాం. పాతపిల్లల్లో చాలామంది ఇప్పుడు వుద్యోగాలు చేస్తున్నారు. బైటకూడా వున్నారు. కొందరికి పెళ్ళిళ్లయాయి. మిగిలినవాళ్ళు ఎవరిళ్ళలో వాళ్ళుండి చదువుకుంటున్నారు. ప్రస్తుతం డబ్బుసాయంమాత్రమే మేం చేస్తున్నది. అందరూ మనింటికి వచ్చి వెళ్తుంటారు. మీలో ఎవరేనా మళ్ళీ మొదలుపెడుదురు. దానం ధర్మం చేసినట్టు కాదు, మనింట్లో పిల్లలని చూసినట్టు చూసుకోవాలి వాళ్ళని “
“ఏం సమస్యలే, మీకిద్దరికీను? ఊళ్ళో గొడవలన్నీ నెత్తిమీదికి ఎత్తుకుంటారు. తిన్నదెక్కువై సమస్యలుగాని. పొలాలు కొన్నారు, పంటలు పండించుకున్నారు. ఇప్పుడేమో అవన్నీ అమ్మేస్తున్నారు. డబ్బు చేసుకుంటున్నారు. పిల్లలిద్దరికీ వాళ్ల సంపాదనలు వాళ్ళకే వున్నాయి. మనుషులమధ్య వున్నాక ఏవో జరుగుతూ వుంటాయి. బావున్నవాళ్ళుగాని, చచ్చిపోయినవాళ్ళుగాని మీకేమీ కారు. ఎవరి కర్మకి ఎవరు బాధ్యులు? ఎవరికో ఏదో జరిగిందని నువ్వు ప్రాణాలు తీసుకోవాలనుకోవడమేమిటి?” కోపంగా అడిగింది లక్ష్మి.
“అబ్బ. అదేం లేదత్తా!” అంది గీత.
“మరి నీకేం కష్టం వచ్చిందే?”
“కష్టం వస్తేనే చచ్చిపోతారా?”
“తిన్నదరక్కకూడా చచ్చిపోతారని ఇప్పుడు అర్థమైందిలే” విసురుగా లేచి వెళ్ళిపోయింది లక్ష్మి.
“ఏమిటే, మీ గొడవ?” అడిగింది మహతి.
“ఏమీలేదు లేవే” విసుగ్గా అంది గీత. మళ్ళీ ఫోన్ మోగితే మేఘన లేచింది.
“గీతూ! సమస్యేదైనా వుంటే చెప్పాలి. దాచుకుంటే ఎలానే? రాణా పేరు చెప్పావు. వివరం చెప్పవు. అదెవరో పిల్ల చచ్చిపోయిందని బాధపడ్డావు. ఎవరే అంటే చెప్పవు?” అంది మహతి.
“నా ఆలోచనలే నాకు సమస్యగా వున్నాయి. మీ అందర్లా నేను వుండలేకపోతున్నాను. ప్రతీదీ నాకు బాధగానే వుంటుంది. అత్తకి అదే కోపం”
“అందరి బాధలూ నువ్వొక్కదానివీ తీర్చలేవుకదా?”
“అది నాకూ తెలుసు”
“మరింకేం? అన్నీ తెలిసిన పండితురాలివి”
“అబ్బ! ఒకళ్ళ మాటలు మరొకళ్ళు పొల్లుపోకుండా అనేస్తారేం?”
మహతి ఫక్కుమని నవ్వింది. గీత నవ్వకుండా వుండటానికి ప్రయత్నిస్తే ఆ నవ్వు పెదాల చివరల్లోంచీ జారిపోయింది. ఆమె ముఖంలోకి అలాగే చూస్తూ వుండిపోయింది మహతి.
“ఏమిటే, అలా చూస్తున్నావు?” అడిగింది గీత.
“నా మొహంలో కోతులాడుతున్నాయా- అనికూడా అనాలికదా?” అంది మహతి. “మామ్మ, అమ్మమ్మ, అమ్మ, పిన్నులు, పెద్దమ్మలు మనకి భాష నేర్పించిన పండితులు. డబ్బాలోంచీ మరమరాలు కాసిని తీసి పిల్లలముందు చల్లినట్టు ఏవో కొన్ని పదాలు మనముందు పడేసి, వాటికి ముళ్ళు పెట్టేసి, కోపాన్నీ, తాపాన్నీ, అలకనీ, అల్లరినీ అన్నిటినీ వాటిల్లో ఇరికించేసారు” అని నవ్వేసింది. గీత ఆమెకి దగ్గరగా జరిగి కూర్చుంది. మహతి ఆమె భుజం చుట్టూ చెయ్యి వేసి మరింత దగ్గిరకి తీసుకుంది. చిన్నప్పుడు ఆడపిల్లలు నలుగురూ అలానే కూర్చునేవారు.
స్నేహం, ప్రేమ, అభిమానం అనేవి వసంతరుతువులో చెట్లకి మొలిచే చిగుళ్ళలాంటివి.
నెమ్మదిగా మొదలుపెట్టింది గీత.
“ఏమాత్రం సంబంధంలేని వ్యక్తులు మన ప్రమేయం లేకుండానే మన జీవితాల్లోకి ఎలా చొరబడి వచ్చేస్తారో ఒక వుదాహరణ చెప్తాను. మయూఖ్ కడుపున పడ్డాడు. అప్పటికి ఆఖరిది పల్లవి పుట్టి ఏడెనిమిదేళ్ళు. ఇంట్లో హడావిడి మొదలైంది. మామ్మ అందరిళ్ళలోంచీ పాతనూలుచీరలు తెప్పించింది. అమ్మ, అత్త చిన్నచిన్న బొంతలు, లంగోటీలు కుట్టేవాళ్ళు. తొమ్మిదినెలలంటే సుదీర్ఘమైన ఎదురుచూపు వాళ్ళకి. ఆఫీసుకి వెళ్ళి వస్తున్నాను. బాహ్యచిహ్నాలు మొదలయ్యాక స్టాఫ్ అందర్లోకూడా కన్సర్న్ పెరిగింది. చిన్న ఆఫీసు మాది. ఇరవైమంది స్టాఫ్. ఒక కుటుంబంలా వుండేవాళ్ళం. అపురూపమైన వస్తువులు ఏవేనా ఇళ్ళలో చేసుకుంటే బాక్సులో తెచ్చి నాకు ఇచ్చేవారు.
పశ్చిమగోదావరి జిల్లా రెడ్డి పోలవరంలో 16 July, 1962 లో జననం. వరంగల్లో వుద్యోగం. హెడ్‍పోస్ట్‌మాస్టర్‍గా వరంగల్లో స్వచ్చందపదవీ విరమణ.
వివాహం శ్రీ చదలవాడ విష్ణుమూర్తిగారితో. వారు డెప్యూటీ ఏగ్జిక్యూటివ్ ఇంజనీరుగా చేసి రిటైరయారు.
మొదటి కథ అనగనగా 1978లో వనితాజ్యోతి మాసపత్రికలో అచ్చైంది. వీరివి 225కి పైగా కథలు, 9 నవలలు వివిధ పత్రికల్లో ప్రచురించబడ్డాయి. గూడు, సింధూరి, గుండెలోతు అనే కథాసంపుటాలు, నీలినక్షత్రం అనే నవల పుస్తకాలుగా వచ్చాయి. సింధూరి అనే సంపుటానికి శ్రీమతి సుశీలా నారాయణ రెడ్డి అవార్డు 2005 లో వచ్చింది. ప్రేమలోంచీ ప్రేమలోకి అనే నవలకి ఆంధ్రభూమి ప్రథమ, తిరస్కృతులు, నీకోసం నేను అనే నవలలకి ఆంధ్రభూమి ద్వితీయ, 5-3-2 అనే నవలకి కినిగె ద్వితీయ బహుమతులు వచ్చాయి. ఎంతెంతదూరం? అనే కథకి విపుల కన్సొలేషన్ బహుమతి, శ్రీమతి రంగవల్లి ట్రస్ట్ అవార్డు వచ్చాయి. ఇవికాక కథలకు మరో ఏడెనిమిది బహుమతులు వచ్చాయి.
కథలకు కాన్వాస్ పెద్దదిగా వుండాలనేది వీరి అభిప్రాయం.